Klimaatbestendig watersysteem ver weg

Water Natuurlijk pleit al jaren voor een toekomstbestendig watersysteem. De zorg voor droge
voeten is een serieuze zaak, maar ook een wettelijke plicht. Heel lang is deze taak door het
waterschap Hollandse Delta verwaarloosd, maar de laatste tijd groeit het besef dat er wat moet
gebeuren om extreme neerslag op te vangen. Uit de begroting voor 2024 wordt duidelijk wat het
waterschap wil gaan doen. Te laat en te weinig is onze conclusie.

Extreme neerslag

Het klimaat verandert. Buien worden extremen. Periodes van droogte worden langer en intenser.
Dat ondervinden we nu aan den lijve. Vanuit de wetenschap hoorden we al heel lang dat we dat
moesten verwachten. Het klimaatpanel van de Verenigde Naties komt periodiek met een rapport
over het mondiale klimaat. Het KNMI vertaalt deze wetenschap in scenario’s voor Nederland. Die
scenario’s zijn ook bedoeld om bestuurders van waterschappen te helpen bij besluiten. Besturen is
vooruit zien en hiermee kunnen gefundeerde beslissingen worden genomen.
Zo’n 20 jaar geleden gingen de waterschappen nadenken over de gevolgen van klimaat verandering.
Bij de zorg voor droge voeten gaat het dan om de vraag: hoeveel ruimte moeten we het water
geven? Er kwamen nationale afspraken. Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen sloten een
Nationaal Bestuursakkoord Water. We gingen voortvarend aan de slag voor een toekomstbestendig
watersysteem. Helaas, niet in de Hollandse Delta. Het bestuur van dit waterschap bestond in
meerderheid uit mensen die niet in klimaatverandering geloofden en ook nationale afspraken niet
serieus namen. Waar in grote delen van ons land het watersysteem op orde is voor het veranderend
klimaat, zijn we in de Hollandse Delta blijven steken in de vorige eeuw.

Van onwil naar onmacht

De aanvankelijke teneur van onwil, de wetenschap niet serieus nemen en overeenkomsten met
andere overheden niet naleven is omgeslagen. “Klimaatontkenners” hoor je niet meer. Als ze er nog
zijn, gaat het om een kleine minderheid in het bestuur van het waterschap. Het waterschap neemt
klimaatverandering nu wel serieus. Na het klimaatrapport uit 2014 is het watersysteem opnieuw
getoetst. De uitkomst was, dat er 320 hectare extra open water nodig is in de Hollandse Delta. Een
enorme opgave. In 2019 stelde het waterschapsbestuur deze opgave vast.
Tot uitvoering is het nog niet gekomen. Aandringen van Water Natuurlijk en andere partijen op meer
voortvarendheid had niet veel resultaat. Nu, bij de begroting voor 2024, lijken er stappen gezet te
gaan worden. De uitvoering van de watergebiedsplannen voor Flakkee Oosthoek en Putten moeten
in 2024 starten en in 2027 afgerond worden. We zijn benieuwd welk deel van de opgave van 320
hectare hiermee wordt gerealiseerd.
We zijn ook benieuwd hoeveel groter de opgave is geworden, want dit jaar zijn weer nieuwe
scenario’s van het KNMI gepubliceerd. De problemen worden alleen maar groter. Door de omvang
van de benodigde investering en menskracht, lijkt ons waterschap niet bij machte om deze taak naar
behoren uit te voeren. De zorg voor droge voeten is in het geding en het is inmiddels een wettelijke
verplichting vastgelegd in de provinciale Omgevingsverordening. Eind 2027 moet het watersysteem
op orde zijn. Dat gaat bij lange na niet lukken. We doen te weinig en we zijn te laat