Cornelis de Graaf woont in Frankrijk, maar als oud-Hoeksche Waarder volgt hij de lokale politiek op de voet. Elke maand geeft hij zijn visie op belangrijke ontwikkelingen.
Tekst:
ZETELROOF ALS VEILIGHEIDSKLEP VAN DE POLITIEK
Een lid van een politieke partij of volksvertegenwoordiging die uit zijn fractie treedt of wordt gezet, kan zijn zetel behouden. Niettemin wordt dat wel ten onrechte als zetelroof beschouwd. In die redenering wordt ervan uitgegaan dat de zetel ‘eigendom’ is van de partij waartoe het lid behoorde, quod non.
Anderen redeneren dat een lid van een volksvertegenwoordiging in beginsel (conform onze Grondwet) een zelfstandige en onafhankelijke positie bekleedt – ‘de leden stemmen zonder last’, zegt de Grondwet – ook ten opzichte van de partij die hij vertegenwoordigt of vertegenwoordigde en – nog belangrijker – dat elke individuele volksvertegenwoordiger mandaat van de kiezer heeft. De realiteit en beleving is anders, want kiezers kijken vaak niet op welk lid ze op de kieslijst gaan stemmen, omdat er geen persoonlijk verkiezingsprogram-ma bestaat. Ze worden gedreven door het partijprogramma en stemmen vervolgens meestal op de lijsttrekker of een ander bekend figuur. De realiteit leeft op gespannen voet met wat in de wet bepaald wordt. Zetelroof is dus een emotionele term, die juridisch niet onder-steund wordt.
Terug naar de gemeenteraadsverkiezingen in 2018. In 145 gemeenten zitten door afsplitsingen nu meer fracties in de raad dan waar de kiezers voor stemden in 2018. Maar is dat erg ? Zoals zojuist geschetst, het is toegestaan, dus het mag. Wie het om wat voor redenen dan ook als volksvertegenwoordiger niet meer eens is met zijn partij, mag opstappen. In 145 gemeenten gebeurde dat dan ook de afgelopen jaren. Met als gevolg dat er nu 150 fracties in gemeenteraden zitten waar de kiezer in 2018 niet op stemde. Het is een gegeven, zegt John Bijl van het Periklesinstituut, waar gemeenteraden worden getraind. Dit is de veiligheidsklep van onze politiek. Iemand die gekrenkt is in zijn idealen, moet kunnen opstappen. Het zou vervelend zijn als de partij haar macht kan doordrukken.
In 2018 stemde bijna 33% van de Nederlanders op een lokale partij. Het Sociaal Cultureel Planbureau stelde dat de groei van lokale partijen te maken heeft met de sociologische trend dat mensen steeds meer hechten aan hun lokale identiteit. Ondanks dat lokale partijen hun waarde allang bewezen hebben, is er een voortdurende ongelijke behandeling tussen landelijke- en lokale partijen. Landelijke partijen slurpen jaarlijks 10 miljoen euro aan algemene subsidies op. Dat geld kunnen zij besteden aan scholing, ledenwerving en onderzoek. Daar bovenop krijgen landelijke partijen ook nog eens 6 miljoen euro per jaar voor wetenschappelijke bureaus en jongerenorganisaties. Met de aangenomen motie Jetten (D66) willen landelijke partijen zich nog verder versterken. Lokale partijen moeten zelf op zoek naar middelen bij particulieren of de plaatselijke middenstand. Deze ongelijkheid moet worden rechtgetrokken!
Hoe is het in de Hoeksche Waard verlopen ? Het begon bij de PvdA met de verkiezingen naar aanleiding van de ondemocratisch opgelegde herindeling. Daar brandde een strijd los wie de lijsttrekker moest worden. Het werd Piet Westdijk en de eerste afscheiding was een feit, want Iwan Mahadew kwam met z’n eigen partij « Progressief Hoeksche Waard », maar wist geen zetel te behalen. Ook bleef het niet rustig, toen Pahladsingh en Rood zich afscheidden van D66 en onder eigen naam als combifractie verder gingen. Door een prominente CDA’er
uit Oud-Beijerland werd van de daken geschreeuwd, dat verkiesbare CDA’ers op de CDA kandidatenlijst moesten bestaan uit leden die voorstander waren van een herindeling. Puinruimer Sjaak van der Tak en Paul Boogaard hebben de neuzen binnen het CDA tijdig dezelfde richting opgekregen. Opmerkelijk overeenkomst is wel, dat al deze dwarsliggers uit Oud-Beijerland kwamen. Je zou bijna denken dat de Hoeksche Waardse twisten zijn uitgebroken door vreselijk over het paard getilde Oud-Beijerlandse politici. De Seniorenpartij Hoeksche Waard zag een vooraanstaand lid met veel voorkeurstemmen vertrekken naar de partij Lokalen Hoeksche Waard. Onlangs konden we lezen dat de Seniorenpartij niet mee-doet aan de gemeenteraadsverkiezingen in 2022. De partij Lokalen Hoeksche Waard zag als coalitiepartij met 7 zetels hun zeteltal plots instorten naar slechts vier, toen de gekozen volksvertegenwoordigers Marga van Hulst, Paulien Rijsdijk en Mireille Louwerens hun eigen partij begonnen onder de naam BurgerBelangen. De Lokalen Hoeksche Waard hebben een eenzijdige focus op Oud-Beijerland en wordt gedomineerd door de voormalige partij BINT (Beijerlands Initiatief), zo werd als verklaring gegeven. Overigens deed er nog een partij mee aan die verkiezingen, zijnde « Hart voor Alle Kernen » van Riene Verburgh uit Puttershoek. Wie kent haar niet ? Zij wist geen zetel te behalen en heeft zich aangesloten bij Constructief Hoeksche Waard. Daar prijkt zij nu op een tweede plek op de kieslijst voor 2022. Versnippering van lokale partijen werkt in het algemeen niet in het voordeel van de inwoners, bedrijven, verenigingen en instellingen. Dus daarom heeft zij als enige lokale partij een wijs besluit genomen door zich aan te sluiten bij een reeds bestaande, constructieve en betrouwbare, lokale partij. Zo voorkom je versnippering en bundel je juist de democratische krachten voor macht en tegenmacht. En dat is hard nodig in de Hoeksche Waard !
Laten we hopen dat er nog meer schapen over de dam komen, want niemand zit te wachten op een versnipperd en niet stabiel politiek landschap.
Als altijd, steeds tot uw dienst en met alle genegenheid voor de inwoners van de Hoeksche Waard sec.
Cornelis de Graaf