De eerste dodenherdenking bij het nieuwe oorlogsmonument âDe Traanâ in Westmaas heeft op de avond van 4 mei grote belangstelling getrokken. In de historische Dorpskerk, waar de plechtigheid begon, kwamen nabestaanden van de tien mannen die hier werden herdacht en met vele andere belangstellenden uit het dorp en de omgeving bijeen. Later sloten nog velen zich aan bij de herdenking bij het monument en bij de stille tocht naar de begraafplaats met de drie oorlogsgraven.
In de kerk sprak eerst Arnold de Man, de plaatsvervangend voorzitter van de gemeenteraad van Hoeksche Waard, over het thema van de 4 en 5 mei-herdenking van dit jaar: âIn vrijheid kiezenâ. Hij herinnerde o.a. aan de inundatie van het eiland gedurende de Tweede Wereldoorlog en noemde het aantal van 362 slachtoffers dat in totaal tussen 1940 en 1945 in de Hoeksche Waard gevallen is. De heer De Man wees erop dat onze democratie verantwoordelijkheden met zich brengt en hij noemde het een goede traditie om vooral ook de jeugd bij de herdenking van de oorlog en de bevrijding te betrekken.
De herdenkingsrede werd dit jaar gehouden door Jo Kolf uit Numansdorp, een neef van de bekende verzetsstrijder Johannes Kolf uit Westmaas. Deze nam in december 1944 deel aan de spectaculaire overval op de strafgevangenis van Leeuwarden, waarbij 51 verzetsmensen werden bevrijd. Kolf: âEén van de grootste verzetsdaden tijdens de Tweede Wereldoorlogâ. Johannes Kolf, lid van de Friese Knokploeg, werd in januari 1945, na te zijn verraden, door een landverrader vermoord.
Jo Kolf herinnerde eraan hoe zijn grootouders in de oorlog niet alleen hun zoon maar ook twee schoonzoons – Wim van Dongen en Jacob van Etten – verloren. âOp nieuwjaarsmorgen na de dienst gingen wij met de hele familie nieuwjaar wensen bij oma en opa Kolf, die naast de Gereformeerde kerk in Westmaas woonden. In dat voorkamertje, daar aan de Nieuwstraat, kwam dan op zoân morgen alle oorlogsellende bij elkaarâ.
Jo Kolf, in de zomer van 1945 geboren, is naar zijn drie overleden ooms vernoemd. Hij kreeg de doopnamen Johannes Willem Jacob. Hij beschouwt het als een opdracht om er mede voor te zorgen dat zij die zich hebben verzet niet worden vergeten, om ook de vrijheid door te geven. De heer Kolf wees erop dat ook nu weer vrijheid, grondrechten en veiligheid niet vanzelfsprekend zijn. Dat er onzekerheden zijn over de democratie, bedreigingen van de vrijheid van meningsuiting en aanvallen op de waarheid.
âNa vele jaren herdenken vervaagt het verleden. Met herdenken verzetten wij ons, al is het maar twee minuten lang, tegen het langzaam vervagen van de beelden en het verflauwen van de stemmen. Wij moeten in opstand komen tegen het vergeten, blijven protesteren tegen het doven van het lichtâ, aldus Jo Kolf in zijn herdenkingsrede.
In twee muzikale bijdragen speelden de violist Bob van der Ent en de pianist Wim van Herk twee werken van Gabriel Fauré en muziek op het thema uit âSchindlerâs Listâ van John Williams. Leerlingen van de basisscholen droegen een passend gedicht van Toon Hermans voor.
Na de bijeenkomst werden bij het nieuwe oorlogsgedenkteken naast de kerk kransen en bloemen gelegd namens het gemeentebestuur, de Protestantse gemeente Nieuwland en de Oranjevereniging âKoningin Wilhelminaâ, die de herdenking had voorbereid. Daarna legden
alle belangstellenden rode rozen bij het monument, speelde Esther van der Mark âThe Last Postâ en nam men twee minuten stilte in acht. Tot slot van de plechtigheid volgde een stille tocht naar de begraafplaats van Westmaas. Daar ontstaken schoolkinderen, samen met de voorzitter van de Oranjevereniging, Sebastian van Etten, kaarsen bij de drie oorlogsgraven.